Mwy o Newyddion
Mesur Cymru yn 'aneglur, ansefydlog ac anghynaladwy' medd Plaid Cymru
Mae Plaid Cymru wedi galw’r Mesur Cymru newydd yn ‘aneglur, ansefydlog ac anghynaladwy’ gan honni ei fod yn ymgais i gadw cymaint o rym a phosib yng nghoridorau Whitehall.
Wrth i Fesur Cymru gael ail ddarlleniad yn y Tŷ Cyffredin heddiw, mae Arweinydd Grŵp Plaid Cymru yn San Steffan, Hywel Williams AS, wedi dweud fod y Mesur yn cadarnhau statws Cymru fel cenedl eilradd o fewn y DG, gan amlygu’r bwlch rhwng yr hyn sy’n cael ei gynnig i’r Alban a chynlluniau ar gyfer Cymru.
Wrth ymateb i’r ddadl, dywedodd Hywel Williams AS: “Mae Cymru’n haeddu setliad datganoli sy’n gynaliadwy, uchelgeisiol a theg.
"Mae pobl Cymru’n haeddu llywodraeth sy’n rhydd i dyfu’r economi Gymreig, i ailadeiladu ein Gwasanaeth Iechyd ac i drawsnewid ein system addysg.
“Yn hytrach na hyn rydym yn cael cynnig setliad aneglur, ansefydlog ac anghynaladwy a fydd yn cyfyngu ar allu’r Cynulliad i weithredu ac a fydd, heb os, yn arwain at fwy o bwyntio bys rhwng y ddwy lywodraeth.
“Mae’n ymddangos fod Llywodraeth y DG wedi gadael i Whitehall ddewis a dethol pa bwerau maent eisiau, heb ofyn am gyfiawnhad, a heb seilio hyn ar unrhyw egwyddor o gwbl.
"Y canlyniad yw Mesur sy’n cadw cymaint o rym a phosib yng nghoridorau Whitehall wrth ddatganoli’r lleiafswm.
“Diben gwreiddiol y Mesur oedd darparu datrysiad hirdymor – setliad datganoli a fyddai’n rhoi diwedd ar y cecru tragwyddol rhwng Caerdydd a San Steffan, gan gael gwared ar y gwallau o frys ac anghysondeb sydd wedi difetha datganoli yng Nghymru.
"Mae’r Mesur yn ei ffurf bresennol wedi methu a chyflawni’r amcanion hyn yn llwyr.
“Mae’n Fesur sy’n methu a rhoi rheolaeth i bobl Cymru dros eu hadnoddau eu hunain, tra bod pobl yr Alban yn mwynhau’r hawl hon.
"Mae’n Fesur sy’n cadw dŵr Cymreig yn nwylo swyddogion Whitehall, ond yn hapus i roi rheolaeth dros garthffosiaeth i bobl Cymru.
"Mesur sy’n credo fod y Cynulliad yn ddigon aeddfed i osod cyfyngiadau cyflymder gyrru, ond nid cyfyngiadau yfed a gyrru.
“Bydd Plaid Cymru yn cyflwyno nifer o welliannau i’r Mesur hwn gan sicrhau fod Cymru yn cael ei thrin gyda’r un parch a chenhedloedd eraill y DG.
"Rwy’n mawr obeithio y bydd y pleidiau eraill yn ymuno â ni i sicrhau’r setliad tecaf posib i Gymru.”
