Y Cymro

Sioe radio'r cawr cryf Oli a Lois yn cyrraedd yr uchelfannau

2017-04-19T00:00:00+1:00

Mae un o wynebau mwyaf cyfarwydd teledu yng Nghymru wedi derbyn her newydd – sef cyflwyno sioe frecwast newydd ar y radio.

Bydd Lois Cernyw, sy’n hanu o Langernyw, ger Abergele, yn cyd-gyflwyno’r rhaglen gydag Oli Kemp ar Heart FM.

Bydd rhaglen gyntaf Brecwast Heart gyda Lois ac Oli yn darlledu ddydd Llun Ebrill 24. Bydd y ddau yn dechrau deffro Gogledd a Chanolbarth Cymru bob diwrnod o’r wythnos, gan ddarlledu o stiwdios modern yn Wrecsam.

Mae Lois wedi treulio’r blynyddoedd diwethaf yng Nghaerdydd lle mae’n byw gyda’i chariad, cynhyrchydd rhaglenni chwaraeon, Ceri Jenkins, a’u ci Cadi.

Ond mae’n edrych ymlaen at gael cyfle i dreulio llawer mwy o amser yn ei phentref genedigol yn Llangernyw, lle mae hi a’i chwaer yn parhau i rannu eu cartref teuluol.

Dywedodd: “Rwy’n teimlo’n angerddol iawn am Langernyw. Mae cymuned wych yn y pentref, lle mae pawb yn helpu ei gilydd ac yn cefnogi pob digwyddiad lleol 100%.

“Cael fy magu yn y pentref hwn roddodd yr hyder i mi gyflwyno ar y teledu.

“Fel plant yn yr ysgol roedd pob un ohonom yn cael ein hannog i gystadlu yn yr eisteddfodau, popeth o ganu a dawnsio i actio, llefaru ac arwain. Dyna oedd y peth naturiol i ni ei wneud, felly daeth cyflwyno a bod y tu ôl i feicroffon yn ail natur i mi.”

Mae’n adnabyddus i wylwyr S4C am ei gwaith ar raglenni plant, yn cynnwys y rhaglenni poblogaidd Stwnsh a Tag, yn ogystal â darllediadau o Eisteddfod Genedlaethol yr Urdd ac, yn fwy diweddar, Lois yn Erbyn Anni, lle’r oedd hi a’i chyd-gyflwynydd, Anni Llyn, yn ymgymryd â chyfres o heriau mentrus.

Dywedodd ei bod yn diolch i'w diweddar fam, Gwenda Pringle, am ei sgiliau cyfathrebu naturiol.

Dywedodd: “Roedd Mam yn brifathrawes ym Mae Colwyn ac yn uchel iawn ei pharch. Rwyf mor falch ohoni. Roedd ganddi’r gallu naturiol i gael y gorau o blant a hyd yn oed heddiw mae pobl yn parhau i ddod ata i a fy chwaer a dweud wrthym pa mor wych oedd hi fel athrawes a’i bod wedi’u hysbrydoli.”

Er bod Lois yn un o’r wynebau mwyaf cyfarwydd ar S4C, dyma fydd y tro cyntaf iddi gyflwyno’n broffesiynol ar y radio.

“Mae’n gyffrous iawn ac ychydig yn arteithiol yr un pryd,” dywedodd. “Dwi’n cael gymaint o gyffro wrth weithio’n fyw ni allaf aros i ddechrau ac rwy’n edrych ymlaen yn fawr at weithio gydag Oli.”

Ar wahân i’w ddyletswyddau cyflwyno, mae Oli, sy’n gallu codi mwy na dwywaith ei bwysau ei hun, yn bwriadu cystadlu mewn cystadlaethau dyn cryf gyda’r nod o gystadlu yng Nghystadleuaeth Dyn Cryfaf y Byd yn y pendraw.

Dywedodd Oli: "Rwyf wedi bod yn hyfforddi ar gyfer y gystadleuaeth dyn cryf ers pum mlynedd ar ôl sylweddoli bod gennyf, fel hogyn gweddol fawr, dalent naturiol i godi pethau trwm.

“Gyda maint fy ffrâm i, mae’n gwneud synnwyr i mi wneud y gorau o’m cryfderau, felly rwyf wedi dod o hyd i hyfforddwr proffesiynol.

“Yr unig broblem yw bod angen i mi fod yn y stiwdio erbyn 5 y bore ar gyfer y sioe frecwast, felly bydd angen i mi ail-drefnu fy rhaglen ffitrwydd. Efallai y bydd angen i mi gael Lois i ymuno â fi ar gyfer sesiwn ymarfer ben bore!

“Mae llawer o’r pethau rydym yn eu gwneud yn ymarferion ailadrodd isel, gyda phyliau byr o gryfder ar y tro, codi pwysau 320 cilo, a chanolbwyntio ar gyflyru yn ogystal â chryfder, neu redeg a gwthio teiar anferth am 30 eiliad y tro!

Mae Oli, sydd wedi hyfforddi fel actor a chanwr, hefyd yn breuddwydio am gael chwarae un o gewri’r sgrin fawr yn y dyfodol, megis yr Incredible Hulk neu Darth Vader yn y gyfres Star Wars.

Mae gan Oli, sy’n byw yn Llangollen gyda’i wraig Debbie a’u plant, Delilah, pump oed, a Stanley, sy’n ddwy oed, bron i 20 mlynedd o brofiad fel cyflwynydd radio.

Yn rhyfeddol, daeth ei ddawn i’r amlwg pan oedd yn gweithio i’r gwasanaethau teithwyr ym Maes Awyr Gatwick yn Llundain.

Dywedodd: “Roeddwn yn gwneud y cyhoeddiadau i’r teithwyr ddod ar yr awyren i Cancun ac roedd un o’r teithwyr yn rheolwr gorsaf radio. Dywedodd bod gennyf lais gwych ar gyfer y radio, gwnaeth alwad ffôn ar unwaith a threfnu i’w gydweithwyr fy nghyfweld yn ystod yr wythnos pan oedd ef ar ei wyliau. Y peth nesaf oedd roeddwn ar yr awyr mewn gorsaf leol yng Nghaint ac mae’r gweddill yn hanes.”

Ychwanegodd Oli: “Bydd llawer o bwyslais ar bethau yng Ngogledd Cymru a Chanolbarth Cymru. Mae’r ddau ohonom wrth ein boddau gyda’r rhanbarth hwn. I mi, ni allaf feddwl am unlle gwell yn y byd i fyw. Rwyf wrth fy modd yma. Rwyf mor lwcus fy mod yn cael cyfle i drafod y lle bob dydd gyda fy nghyd-gyflwynydd gwych, Lois a’n holl wrandawyr.”

Dywedodd Cyfarwyddwr Rhaglen Brand Heart Kyle Evans ei bod yn amlwg o’r cychwyn bod Lois ac Oli yn bartneriaid cyflwyno delfrydol.

Dywedodd: “Cyn gynted ag y clywsom Lois ac Oli gyda’i gilydd roeddem yn gwybod bod gennym rywbeth arbennig iawn. Mae eu lleisiau yn cydweddu’n naturiol ac mae eu sgwrsio yn naturiol iawn, mae fel bod eu meddyliau yn gweithio’n awtomatig ar yr un donfedd.

“Y consensws oedd ei bod yn hollbwysig ein bod yn eu rhoi gyda’i gilydd ar yr awyr oherwydd roedd yn gyfle rhy dda i’w golli i’n gwrandawyr. Mae’n un o’r newidiadau mwyaf cyffrous i ni eu gwneud erioed i’n hamserlen, ac mae’n bosibl y bydd yn boblogaidd iawn.”

Bydd Brecwast Heart gyda Lois ac Oli yn darlledu o ddydd Llun i ddydd Gwener, o 6-10yb o ddydd Llun, Ebrill 24 ar 88-108 FM

Darlledu o galon ei chymuned

2012-09-28T00:00:00+1:00

BYDD Iola Wyn yn cymryd yr awenau yn stiwdio y BBC yng Nghaerfyrddin ar gyfer rhaglen newydd sbon ar BBC Radio Cymru ar ddydd Llun, Hydref 1. Bydd Iola yn diddanu gwrandwyr yr orsaf am ddwy awr o 10.30am bob bore’r wythnos.

Yn gyn newyddiadurwraig a darlledwraig ar Newyddion ac ar BBC Radio Cymru, mae nifer yn ei hadnabod fel cyn-gyflwynwraig Ffermio ar S4C. Daw Iola yn wreiddiol o Aberystwyth ond erbyn hyn mae’n byw gyda’i theulu yn Sanclêr ger Caerfyrddin.

Bydd lleisiau pobl Cymru wrth galon y rhaglen newydd hon. Ac fe fydd cymysgedd eang o gyfrannwyr ac eitemau - o filfeddygon a garddwyr i hel achau a chynnwys o’r archif.

Cynhyrchir y rhaglen hon gan gwmni Telesgop - cwmni annibynnol sydd wedi ei leoli yn y gorllewin.

“Fe wnes i fy ymddangosiad cyntaf ar Radio Cymru yn 7 oed pan ddoth y diweddar Robin Williams draw i ysgol Rhydypennau, Bow Street a gofyn i fi ddarlllen fy nhraethawd ar fy ymweliad ysgol i argraffdy’r Lolfa yn Nhalybont, a gafodd ei ddarlledu ar ei raglen. Roedd e’n gymeriad annwyl iawn ac wnaeth i fi deimlo’n hollol gartrefol. Dros ddeng mlynedd ar hugain yn ddiweddarach, fedra i ddim credu y byddai’n cyflwyno fy rhaglen fy hun ar Radio Cymru. Gobeithio y medra i wneud i’r cyfranwyr deimlo mor gysurus ag yr oeddwn i, yn ei gwmni fe.

“Bydd hi’n braf iawn cael cyflwyno o stiwdio Caerfyrddin sydd chwarter awr o fy nghartref yn Sanclêr. Dwi wrth fy modd yng nghanol pobl a bydd darlledu yng nghanol fy nghymuned fy hun yn gyffrous iawn.”

Bydd rhaglen Iola Wyn yn rhan o amserlen newydd BBC Radio Cymru, sy’n cael ei lansio ar Hydref 1af, gyda lleisiau newydd yn ogystal a rhai mwy cyfarwydd yn rhan o’r tîm.

Bydd Nia Roberts yn symud i’r prynhawn o ddydd Llun-Iau o 2.30pm gyda Tudur Owen yn cychwyn y penwythnos am 2.30pm bob ddydd Gwener. A gyda’r nos, mi fydd Geraint Lloyd yn cadw cwmni i wrandawyr yr orsaf o 10pm.

O nos Wener, Hydref 5, tan ddiwedd mis Mawrth bydd Gwilym Rhys o’r grŵp Y Bandana yn ymuno â thîm C2 i gyflwyno rhaglen fyw wythnosol rhwng 6.30 a 9pm. Sioned Mills, sy’n adnabyddus fel un o gyflwynwyr podlediad Hacio’r Iaith, fydd yn cyflwyno’r rhaglen o fis Ebrill. Yna rhwng 9pm a 10pm ceir amrywiaeth o raglenni cerddorol gan gychwyn gyda Huw Chiswell fydd yn cyflwyno detholiad o’i hoff gerddoriaeth o’i gartref yng Nghaerdydd. Yn ogystal a rhaglenni dogfen cerddorol, fe fydd yr awr yma yn cynnig llwyfan i dalent cyflwyno newydd dros y flwyddyn nesaf.

Yn ogystal â newidiadau i’r amserlen wythnosol, bydd Radio Cymru hefyd yn cyflwyno sŵn newydd bob prynhawn Sul am 3pm o Hydref 7 ymlaen. Idris Morris Jones fydd yn cyflwyno Sesiwn Fach, gan rhoi llwyfan wythnosol i gerddoriaeth werin ac acwstig ar y rhaglen newydd gyffrous hon.

Comedi newydd Portars yn torri tir newydd

2012-09-20T00:00:00+1:00

Fe fydd menter newydd ar y cyd rhwng S4C a BBC Cymru yn dwyn ffrwyth am y tro cyntaf wrth i’r ddrama gomedi newydd Portars gael ei darlledu ar BBC Radio Cymru nos Wener, 21 Medi.

Bydd Portars gan Eilir Jones, yn dilyn hynt a helynt criw o borthorion mewn ysbyty ddychmygol.

Ond nid y cymeriadau bywiog yw’r unig beth unigryw am y ddrama radio newydd hon.

Portars yw’r cynhyrchiad cyntaf fel rhan o fenter newydd rhwng S4C a BBC Cymru i ddatblygu syniadau gan awduron drama a chomedi Cymraeg newydd, a chynhyrchu cynnwys gwreiddiol a allai fod yn addas i’r teledu neu’r radio - neu’r ddau gyfrwng.

Bwriad y ddau ddarlledwr Cymraeg yw gweithio gyda’i gilydd er mwyn datblygu a meithrin talent ysgrifennu newydd gan greu rhaglenni gwahanol i’r ddau gyfrwng fel ei gilydd, ac adloniant difyr yn y Gymraeg.

Dywedodd Comisiynydd Cynnwys S4C, Gwawr Martha Lloyd, ei bod yn hyderus y bydd y cydweithredu creadigol yn dwyn ffrwyth i wylwyr S4C a gwrandawyr BBC Radio Cymru.

“Mae’n gyffrous i weld gwaith S4C a BBC Cymru ar y cyd yn dwyn ffrwyth gyda darlledu Portors. Rydyn ni bob amser yn chwilio am syniadau cryf a sgriptiau graenus i ddatblygu rhaglenni ar gyfer S4C ac yn hynny o beth, rydyn ni’n rhannu her gyda BBC Radio Cymru. Bydd datblygu awduron sy’n gallu cynhyrchu gwaith o safon uchel o fantais i ni gyd yn y pen draw.

“Dwi’n ffyddiog y bydd y cydweithio yn fodd i greu mwy o gyfleoedd i awduron ac yn ffordd o gynnig dewis eang o ddramâu a chomedïau i’r gwylwyr a’r gwrandawyr yn y dyfodol.”

Meddai Golygydd BBC Radio Cymru, Lowri Rhys Davies. “Rwy’n falch iawn bod BBC Radio Cymru ac S4C yn cydweithio i ddatblygu talent ysgrifennu - i’r ddau gyfrwng - fel hyn. Hon ydi’r enghraifft gyntaf o gydweithredu o’r fath rhyngom a dwi’n siŵr y bydd digonedd o gynnyrch yn y dyfodol i ddifyrru a diddori cynulleidfa’r ddau ddarlledwr.”

Bydd mwy o fanylion am y prosiect, gan gynnwys sut i gynnig syniadau neu sgriptiau, yn dilyn dros y misoedd nesaf.

Darlledir y ddrama Portars am 6.00pm, nos Wener, 21 Medi ar BBC Radio Cymru, gydag ail ddarllediad am 12.00pm ddydd Sadwrn, 22 Medi.

Cyfres Radio i goffáu'r meirw o Irac ac Affganistan

2011-11-10T00:00:00+1:00

Yn sgil ymchwil i ohebu rhyfel gan ddarlithydd o Brifysgol Bangor, mae cyfres ffeithiol yn cael ei darlledu ar BBC Radio Wales y mis yma.

Ymchwil i ohebu rhyfel gan ddarlithydd newyddiaduraeth, Dr Llion Iwan, oedd y man cychwyn i'r gyfres 'The Welsh Fallen.'

"Ynghanol yr ymchwil clywais am fam oedd yn ymweld gyda bedd ei mab yn ddyddiol, gydag ysgol feithrin gerllaw a ffordd brysur, ac y swn o'r ddau wrth i bobl fwrw mlaen gyda'u bywyd bob dydd yn cynddu ei galar. Credwn fod modd i dynnu sylw y gynulledifa tuag at y dioddef yma, ac i bortreadu'r milwyr hefyd. Yn rhy aml canolbwyntio ar eu marwolaethau yr ydym, nid eu bywydau."

Dr Owain Llwyd o Ysgol Gerdd y Brifysgol gyfansoddodd y gerddoriaeth ar ei chyfer, ac fe gafodd hyn ei berfformio gan Gerddorfa Symffoni Skopje yn Macedonia.

"Mae cael perfformiad cerddorfa fel hyn yn brin iawn yn y diwydaint, ond diolch i wybodaeth a chysylltiadau Owain fe gafwyd darn o gerddoriaeth arbennig," meddai Llion.

Cafodd y bennod gyntaf ei darlledu Tachwedd 6, ac mae'r nesaf ar Dachwedd 11 a 13, 10.30am.
Mae'n bosib gwrando ar y gyfres ar iplayer:

Llun: Llion Iwan

Dylan yn mynd o dan groen

2011-09-29T00:00:00+1:00

AR ddydd Llun, 3 Hydref, bydd y newyddiadurwr Dylan Iorwerth yn cyflwyno rhaglen newydd sbon ar BBC Radio Cymru, Dan yr Wyneb gyda Dylan Iorwerth.

Bydd y rhaglen newydd wythnosol yn edrych ar newyddion a phenawdau’r dydd, o ongl wahanol a thrwy lygaid craff Dylan ei hun. Bydd hefyd yn cymryd golwg ar newyddion cyffrous nad yw wedi ei gwneud hi i’r penawdau dalen flaen – datblygiadau technolegol, meddygol neu wyddonol.

Ag yntau wedi gweithio fel newyddiadurwr i bapur lleol, gohebydd gwleidyddol yn San Steffan, wedi sefydlu cylchgrawn Golwg, gwasanaeth newyddion Golwg 360, comic WCW, papur dydd Sul Cymraeg ac yn golofnydd y Western Mail a sylwebydd cyson ar amrywiol raglenni, sut bydd Dylan Iorwerth yn delio â’r her hon o gael ei raglen fyw ei hun?

“Mae’n dipyn o her i gyflwyno rhaglen yn hen gornel Gwilym Owen,” meddai. “Mi fydda innau’n holi’r cwestiynau caled ond yn fy ffordd fy hun. Y nod ydi rhaglen sy’n mynd dan groen pethau, yn holi sut a pham am bob math o bynciau, o wleidyddiaeth i hanes a gwyddoniaeth a’r holl newidiadau anferth sy’n effeithio ar ein bywydau bob dydd. Bob tro, gobeithio, mi fydd gynnon ni sgwrs un-ac-un yn rhoi cyfle i holi un person yn ddwfn am brofiad, barn, neu bwnc – ond mi fydd yna hefyd drafodaethau ehangach ac ambell i dding-dong hen ffasiwn am destun llosg. A’r cwestiwn pwysica’ bob tro wrth benderfynu ar stori i’w chynnwys – ydi hyn yn ddiddorol?”

“Mae yna barch aruthrol i Dylan Iorwerth fel newyddiadurwr yma yng Nghymru ac ryden ni yn falch iawn o gynnig cyfres newydd fel hon i wrandawyr yr orsaf,” meddai Sian Gwynedd, Golygydd Radio Cymru. “Mae gan Dylan y ddawn i fynd o dan wyneb stori a rhoi ongl newydd, ddifyr ar benawdau’r dydd. Mae hefyd yn ddarlledwr ffraeth a chraff a rydyn ni’n ffyddiog y bydd yn ychwanegiad cyffrous i ddarlledu dechrau’r wythnos ar Radio Cymru.”

Dan yr Wyneb gyda Dylan Iorwerth, Dydd Llun, 3 Hydref, BBC Radio Cymru, 1.15yp

bbc.co.uk/radiocymru

Cyfres newydd i drafod pynciau llosg gwrandawyr Radio Cymru

2011-09-15T00:00:00+1:00

Mae cyfres newydd ar wasanaeth C2 BBC Radio Cymru yn cynnig lle i bobol ifanc drafod pethau sy’n effeithio ar eu bywydau nhw yn onest a di-flewyn ar dafod.

Bydd @tebion, sy’n dechrau nos Fercher, Medi 21, 10pm, yn gyfres o wyth rhaglen fyw fydd yn taclo themâu amrywiol ac anodd yn aml, yn eu mysg delwedd, anabledd, rhywioldeb, bwlio ac alcohol a chyffuriau. Bydd hefyd yn cynnig llwyfan i bobol ifanc rannu profiadau ac ymateb yn uniongyrchol i’r pynciau a’r trafodaethau trwy decst, ffôn, e-bost a rhwydweithiau cymdeithasol. Nia Medi sy’n cyflwyno @tebion.

“Rydym yn croesawu’r gyfres yma sydd yn torri tir newydd i C2,” meddai Sian Gwynedd, Golygydd BBC Radio Cymru.

“Bydd Nia Medi yn trafod rhai o’r materion sydd yn poeni bobol ifanc ar hyd a lled Cymru ac yn clywed nifer o storïau personol cryf iawn ganddyn nhw. Mi fydd yna gyngor ar gael a chyfle i ymateb yn fyw ar y rhaglen - ond mi fydd ‘na hefyd ddigonedd o gerddoriaeth a hwyl.”

Bydd arbenigwr hefyd yn cymryd rhan ymhob rhaglen er mwyn cynnig cyngor ynglŷn â phwnc penodol y rhaglen honno, gan ddechrau gyda delwedd, lle bydd Dr Dai Samuel yn siarad am ei brofiad o anorecsia a chynnig cyngor ar fyw a delio gyda’r cyflwr.

“Mae’r gyfres yma wedi bod yn agoriad llygad mawr i mi gan mod i wedi bod yn rhan o’r gwaith ymchwil hefyd,” meddai Nia Medi, sy’n byw yng Nghaerdydd ond yn wreiddiol o Gwm Gwendraeth.

“Y gobaith ydi y bydd y rhaglen yn fath o ‘stafell ddiogel’ lle gall pobol ifanc deimlo’n rhydd i ddweud eu barn am yr hyn sy’n eu poeni nhw. Mae eu lleisiau nhw yn bwysicach nag erioed a dwi wedi dysgu gymaint yn eu cwmni yn barod a ‘dyw’r rhaglen heb hyd yn oed ddechrau eto! Mae’r rhaglen hon yn dangos cyfeiriad cyffrous newydd i C2 Radio Cymru a dwi’n hynod falch o fod yn rhan ohono.”

Llun: Nia Medi

DJ Huw yn troi yn olygydd newyddion

2011-08-18T00:00:00+1:00

RHODDODD y cyflwynydd a DJ BBC Radio Cymru a BBC Radio One, Huw Stephens gam i fyd newyddion ddydd Llun diwethaf, Awst 15, wrth i nifer o wynebau cyfarwydd ymgymryd â’r her o olygu rhaglen newyddion fore BBC Radio Cymru, Post Cyntaf.

Fel golygydd gwadd Post Cyntaf, a gyflwynir gan Garry Owen a Nia Thomas, Huw oedd yn gyfrifol am bennu rhan o agenda newyddion y dydd, gan ddewis pynciau amserol ar gyfer trafodaeth. Dewisodd Huw, sy’n hannu o Gaerdydd, ddau bwnc sy’n agos at ei galon.

“Fues i yn Kenya yn ddiweddar gydag elusen ryngwladol a gweld y gwaith mae nhw yn wneud yna, yn Nairobi a Mombassa,” meddai.

Yn dilyn ei daith mae Huw wedi dechrau noddi plentyn yn Kenya.

“Mae’r sefyllfa yn gwaethygu yn Kenya yn gyson, felly roedden ni’n edrych ar y wlad a thrafod sut oedd elusennau yn helpu. Hefyd, ar nodyn hollol wahanol, roedden ni’n edrych ar sefyllfa PRS (Performing Rights Society) yng Nghymru ar hyn o bryd. Mae’r tal mae cerddorion yn cael pan chwaraeir eu caneuon ar Radio Cymru wedi lleihau yn ddiweddar, ac mae’n effeithio ar y sîn gerddoriaeth.”

Roedd y cerddorion Dafydd Roberts a Gai Thomas yn trafod y mater yn ogystal â chynrychiolwyr o PRS a Radio Cymru.

Yn ei fywyd bod dydd mae Huw, sy’n trydar yn gyson ar Twitter, yn dilyn y newyddion ac yn ymddiddori mewn materion cyfoes.

“Fi’n prynu papurau newydd bob dydd ac ar wefannau newyddion y BBC a Guardian drwy gydol y dydd. Mae Twitter yn ffordd anhygoel o ddal lan gyda newyddion y byd hefyd.”

Huw yw’r cyntaf mewn rhestr o wynebau amlwg i ymgymryd â’r her o olygu rhan o’r Post Cyntaf am y dydd. Heddiw tro’r cyn chwaraewr rygbi a Deon Prifysgol Leeds Metropolitan Gareth Davies oedd hi a wythnos nesaf, Russell Jones o raglen Byw yn yr Ardd (22 Awst); cyn-gaplan y fyddin Aled Thomas (24 Awst); Bardd Plant Cymru, Eurig Salisbury (26 Awst) a chofiannydd Lloyd George, Ffion Hague (30 Awst).

Gwrandewch eto ar bbc.co.uk/radiocymru

Post Cyntaf, Llun-Gwener, BBC Radio Cymru, 6.30yh

Hel atgofion am hafau plentyndod

2011-08-11T00:00:00+1:00

Wrth i BBC Cymru barhau i ymweld â digwyddiadau mawr a bach led led Cymru yr haf hwn, mae hefyd wedi bod yn gyfle i gyflwynwyr BBC Radio Cymru hel atgofion am eu hafau hwythau, a dod o hyd i hen luniau ohonyn nhw.

Fe ddaeth Nia Thomas, sy’n cyd gyflwyno Post Cyntaf gyda Garry Owen bob bore, o hyd i’r llun hwn ohoni yn edrych yn hynod o barchus ar set fach yng ngardd ei rhieni. Ac ar wythnos lle bu’r rhaglen ar daith ledled Cymru, bydd Nia yn ôl yn ei set arferol hithau ddydd Llun yn stiwdio Bangor yn cyflwyno, gyda Garry Owen yng Nghaedydd.

“Mae atgofion hafau fy mhlentyndod yn cynnwys traeth Borthwen ger Llanfaethlu, trip ysgol Sul i'r Rhyl, Primin Môn ac oriau yn yr ardd hefo 'mrodyr a'm chwaer yn chwarae pêl-droed, criced a thenis,” meddai Nia, sy’n byw ar fferm yn ardal Llannerchymedd, Môn, gyda’i gwr a’u dau fab.

“Llinyn bêls oedd y rhwyd tenis ac roedd nifer o'r peli wastad yn llwyddo i fynd yn sownd ar do'r tŷ yn rhywle!

“Roedd y tripiau ysgol Sul i'r Rhyl yn achlysur pentrefol mawr a thri neu bedwar llond bws yn gadael Llannerchymedd - a'r gamp oedd bod y bws cyntaf i gyrraedd. Mae'r ffair oedd cymaint o dynfa am flynyddoedd lawer bellach wrth gwrs wedi cau a'r holl beiriannau yn bentwr rhydlyd.

"Ond cyn dyddiau'r tripiau ysgol Sul mae'n debyg mod i'n eitha’ hoff o fynd allan i'r ardd i ddarllen a bod fy newis o gylchgronau yn wahanol iawn! Fe dynnwyd hwn yn ystod haf 1966 - cyn imi gael fy mhen-blwydd yn dair oed. Roedd Reader's Digest yn cyrraedd ein cartref yn fisol a dwi dal yn eitha’ hoff o bori yn ei dudalennau…ond wn i ddim os dwi'n deall mwy rŵan nag yr oeddwn i dros ddeugain mlynedd nol!

”Dros yr wythnosau nesaf bydd elfen wahanol a difyr i Post Cyntaf wrth i’r rhaglen groesawu golygyddion gwadd am gyfnod, yn cychwyn gyda’r DJ a'r cyflwynydd Huw Stephens a gorffen gyda Ffion Hague.

"Wedi wythnos ar y lon i Garry a finne ar daith haf Post Cyntaf mi fydd hi'n braf bod nol yn y stiwdio yr wythnos nesa. Ond fe fydd 'na sedd ychwanegol yno wrth inni groesawu nifer o olygyddion gwadd fydd yn cynnwys nid yn unig Huw Stephens ond pobl fel y cyn seren rygbi Gareth Davies a'r cyflwynydd lliwgar Russell Jones.

"Y nhw fydd yn cael dewis rhai o bynciau trafod y rhaglen - ond cha'i ddim datgelu be sydd wedi mynd a'u bryd nhw. Y cyfan ddweda i ydi - mi fydd hi'n bythefnos diddorol."

Post Cyntaf, Llun-Gwener, BBC Radio Cymru, 6.30am
.

Siân yn ennill Brywdr y Bandiau

2011-05-06T00:00:00+1:00

AR C2 BBC Radio Cymru nos Fercher, cynhaliwyd rownd derfynol Brwydr y Bandiau Menter Iaith Cymru a BBC Radio Cymru 2011, a chyhoeddwyd mai’r enillydd yw Siân Miriam o Ysgol Gyfun Llangefni, Sir Fôn.

Bydd y disgybl 17 oed o Langristiolus nawr yn cael cyfleoedd i berfformio mewn amrywiol ddigwyddiadau cerddorol, recordio sesiwn i C2 BBC Radio Cymru a sylw yn y wasg fel rhan o’r wobr.

Wedi misoedd o gystadlu brwd ledled Cymru, daeth pedwar i’r rownd derfynol neithiwr, a phedwar gwahanol iawn o ran steil cerddoriaeth. Yn brwydro am y teitl yn erbyn Siân Miriam roedd Y Saethau o Ysgol Syr Hugh Owen, Caernarfon; Downhill, Ysgol Gyfun Maes yr Yrfa, Cefneithin a Swnami, Coleg Meirion Dwyfor, Dolgellau. Enw cân fuddugol Siân Miriam yw “Beth yw ystyr rhyfel?”.

Magi Dodd oedd yn cyflwyno rhaglen ar C2 Radio Cymru gyda Rhodri Llwyd Morgan, cerddor a chanwr Cerrig Melys, y DJ Ian Cottrel a chanwr gyda’r band Sibrydion Meilyr Gwynedd yn rhoi eu barn. Ond gyda’r gwrandawyr roedd y bleidlais i ddewis pwy fyddai’n ennill.

“Mae safon y bandiau sydd wedi cyrraedd rownd derfynol y gystadleuaeth eleni yn arbennig o uchel, ac fe allai unrhyw un o’r pedwar fod yn enillwyr teilwng,” meddai cyflwynwraig C2 Magi Dodd cyn rhaglen neithiwr.

“Beth sy’n braf yw bod pob un yn cynnig rhywbeth gwahanol i’r gystadleuaeth, ac mae rhywbeth at ddant pawb yno. Mae wir yn bleser dilyn datblygiad y bandiau yma dros gyfnod y gystadleuaeth – o’u gweld yn fyw, i’w danfon i stiwdios recordio proffesiynol ac yna gael gweld y band buddugol yn manteisio’n llawn o’r wobr ar lwyfan Maes B neu recordio’u sesiwn i C2.”

Cafodd y bandiau gyfle i recordio eu cân ar gyfer y rownd derfynol neithiwr mewn stiwdio broffesiynol, ac wedi eu darlledu ar raglen C2, agorodd y llinellau ffôn i wrandawyr gael bwrw’u pleidleisiau.

Wedi i’r llinellau gau a’r pleidleisiau gael eu cyfri, cyhoeddwyd mai Siân Miriam oedd yr enillydd eleni, ac roedd y sgrechfeydd ben arall y ffôn yn arwydd clir bod Siân wrth ei bodd o glywed y newydd.

Ar raglen Dafydd a Caryl fore ddoe (dydd Iau, 5 Mai), yn ei chyfweliad cyntaf ers clywed ei bod wedi ennill y noson gynt, dywedodd Siân Miriam pa mor hapus oedd o dderbyn o wobr, a bod Caryl Parry Jones yn un o’r rhai a’i hysbrydolodd i ddechrau cyfansoddi a pherfformio, yn ddim ond 9 oed .

Disgrifiodd glywed ei bod wedi ennill fel “noson orau ‘mywyd i” gan ychwanegu am berfformio ym Maes B Eisteddfod eleni fel rhan o’r wobr, “ellai’m dweud pa mor gyffrous ydi hynna!”

Mae’r wobr gyfan yn cynnwys;

cytundeb i recordio Sesiwn i C2 BBC Radio Cymru

perfformio ym Maes B, Eisteddfod Genedlaethol eleni

erthygl tudalen lawn yn un o rifynnau o gylchgrawn ‘Y Selar’

sesiwn luniau hanner diwrnod efo ffotograffydd proffesiynol

gwahoddiad i berfformio yng ngŵyl Huw Stephens, Gŵyl Sŵn 2011

perfformio ar lwyfan Pentref Ieuenctid yn y Sioe Frenhinol eleni

cynnig i chwarae mewn gigs Mentrau Iaith Cymru

cyfle i berfformio ar Daith Ysgolion C2 2011

Am fwy am y gystadleuaeth ac i glywed y rownd derfynol ewch i bbc.co.uk/radiocymru Am fwy am y gystadleuaeth ac i glywed y rownd derfynol ewch i bbc.co.uk/radiocymru

Brwydr y bandiau

2011-04-01T00:00:00+1:00

ENNILL gornest y flwyddyn a’r cyfle euraidd i recordio sesiynau, gwneud cyfweliadau a chael eu gweld a’u clywed mewn gwyliau cerddorol, gan gynnwys Gŵyl Sŵn y DJ Huw Stephens - dyna sydd o fewn gafael y pedwar band sydd ar fin mynd ben ben a’i gilydd yn rownd derfynol Brwydr y Bandiau Menter Iaith Cymru a C2 Radio Cymru 2011 ar Fai 4.

Y pedwar band cyffrous sydd wedi brwydro i’r brig a bachu ar y cyfle i fynychu stiwdio recordio broffesiynol i baratoi ar gyfer y rownd derfynol yw Sian Miriam o Ysgol Gyfun Llangefni; Y Saethau o Ysgol Syr Hugh Owen, Caernarfon; Downhill, Ysgol Gyfun Maes yr Yrfa , Cefneithin a Swnami, Coleg Meirion-Dwyfor, Dolgellau.

Mae’r wobr derfynol yn cynnwys ymddangosiad yng Ngŵyl Sŵn Huw Stephens yng Nghaerdydd, sesiwn ar C2 Radio Cymru, lluniau proffesiynol o’r band, cyfweliad yng Nghylchgrawn Y Selar, cyfle i berfformio ar Daith Ysgolion C2 2011 a llawer iawn mwy!

Dyma eiriau un o’r beirniad Rhodri Llwyd Morgan, cyn aelod o Cerrig Melys am Sian Miriam.

“Mae gyda ni fan hyn dalent newydd - mae’n ddewr . . . llais hynod o aeddfed ac mae’n gymeriad cryf, “ meddai Rhodri.

Ysu i glywed rhagor gan Y Saethau wnaiff y beirniad Mei Gwynedd, Y Sibrydion: “A gweld be arall sydd ganddyn nhw i fyny eu llawes. Mae’r llais yn sefyll allan, mae’r geiriau mor gryf - mae’n smart.”

Dywed Rhodri am Downhill ei fod yn “hoffi’r awyrgylch dywyll ‘na ac mae’r offerynu yn gryfder i’r gân.”

Canmol egni Sunami a wnaiff y trydydd beirniad, y DJ a chyflwynydd Ian Cottrell , sydd o’r farn mai nhw sydd â’r gân “sy’n swnion fwyaf proffesiynol o ran strwythur.”

I glywed mwy ewch i bbc.co.uk/radiocymru

Brwydr y Bandiau

Dydd Mercher, Mai 4, BBC Radio Cymru

Nigel Owens yn arwain cwis doniol

2011-03-18T00:00:00+1:00

Wythnos nesaf mi fydd cyfres newydd sbon o gêm banel chwareus BBC Radio Cymru Bechingalw (Dydd Gwener, Mawrth 25) yn dychwelyd gyda llond bol o chwerthin a thynnu coes.

Unwaith yn rhagor mi fydd y dyfarnwr rygbi rhyngwladol, Nigel Owens yn arwain y cwis doniol, dychanol a deifiol hwn. Ac os oedd hi’n sialens cadw trefn ar y Crysau Duon mi fydd yr her cymaint mwy i gadw trefn ar gapteiniad drygionus y rhaglen, Geraint Lovgreen a Lyn Ebenezer.

Mi fydd y capteiniaid a’u gwesteion yn ymateb i dasgau Nigel wrth roi cynnig ar farddoni, awgrymu caneuon arbennig i enwogion, adrodd pla o gelwyddau a llawer iawn mwy!

Ymhlith y gwesteion yn ystod y gyfres fydd John Hardy, Elin Fflur, Gillian Elisa, Kevin Davies, Emyr “Himyrs” Roberts, Iestyn Garlick, Gwyn Williams a Beth Angell.

Croeso cynnes i bawb gael bod yn rhan o’r gynulleidfa wrth i’r gyfres gael ei recordio yng Nghlwb Rygbi Bethesda ar Fawrth 22, a Chlwb Criced Bronwydd ar Fawrth 29 am 7.30pm.

BECHINGALW

Dydd Gwener, Mawrth 25, BBC Radio Cymru, 6pm

bbc.co.uk/radiocymru

Adfeilion a thor calon

2011-03-11T00:00:00+1:00

BYDD cyfres newydd o raglen materion cyfoes BBC Cymru, Taro Naw, yn dechrau yr wythnos hon (Dydd Llun, Mawrth 14) gydag adroddiad arbennig o Seland Newydd gan Garry Owen, a fydd yn gohebu o ddinas a brofodd ddinistr enbyd o ganlyniad i’r daeargryn diweddar, sef Christchurch. Bydd Garry yn ymweld â’r ardaloedd a ddioddefodd waethaf, yn cwrdd â theuluoedd Cymraeg sydd wedi colli eu cartrefi ac eraill sydd yn bryderus am eu dyfodol yn y ddinas. Isod mae’n sôn am y profiad emosiynol o deithio yno a’r hyn a ganfu wedi cyrraedd.

“Chi’n teithio i Christchurch? Os oes angen unrhyw beth arno chi, dewch i ofyn. Mae’r cyfan mor drist”.

Roedd staff caban yr awyren Air New Zealand hyd yn oed yn fwy parod nag arfer i helpu. Y bore hwnnw roedd y teithwyr yn cynnwys nifer o bobol oedd yn teithio adre i Seland Newydd heb wybod yn iawn beth oedd yn eu disgwyl. Roedd un wraig yn y sedd o mlaen i yn crio am y rhan fwyaf o’r siwrne. Fe welais i dîm achub o Fecsico hefyd ar yr awyren. Oedd, roedd y daith hon yn un anodd i lawer ar ôl y daeargryn wnaeth daro ail ddinas fwyaf Seland Newydd ar y 22ain o Chwefror.

Roedd Glesni Jones, cynhyrchydd y rhaglen hon o Taro Naw, a finne yn teithio i Christchurch i gwrdd â Chymry oedd wedi eu dal ynghanol y drasiedi. Ond Cymry yn ffoi o’r ddinas oedd y cyntaf i ni siarad â nhw, teulu o Feddgelert oedd ar eu gwyliau yno ac wedi cael dihangfa lwcus. Roedd y rhyddhad o adael a chael dychwelyd adre yn ddiogel yn amlwg. Ar yr un pryd, roedd yna dristwch ac addewid y bydde nhw yn ‘dod nôl’.

O’n cwmpas ymhobman roedd timau o bobol oedd wedi cyrraedd er mwyn helpu a bod yn rhan o ymdrech ryngwladol. Roedd y croeso roedden nhw yn ei gael yn dweud cyfrolau.

Y bore wedyn fe naethon ni gwrdd â’n dyn camera. Un o fois y ddinas oedd Brian Nelson. Roedd e’n brofiadol tu hwnt, ac wedi treulio’i oes yn ffilmio adeiladau ac atyniadau mwyaf eiconig Christchurch. Roedd deigryn yn ei lygad wrth iddo ddweud bod y cyfan nawr yn deilchion.

Fe aeth Brian â ni yn ei gar i weld y dinistr. Ond doedd y siwrne ddim yn un hawdd, Roedd heolydd a phontydd wedi’u cau ymhobman am eu bod nhw yn beryglus. Ar hyd a lled Christchurch fe welson ni adfeilion a thor calon. Roedd yna nerfusrwydd hefyd, a phobol ar bigau’r drain yn poeni y gallai daeargryn arall daro. Fe wnaethon ni deimlo nifer o ôl gryniadau pwerus tra roedden ni yno. Ond yr un yn hwyr y noson honno oedd fwyaf brawychus yn cyrraedd 4.6 ar raddfa Richter.

Y bore wedyn, hwnnw oedd y brif stori ar fwletinau cynnar y newyddion teledu, radio a’r papurau dyddiol. Ar ôl paned o goffi sydyn, a berwi’r tegell o leia ddwywaith, er mwyn sicrhau bod y dŵr yn ddiogel i’w yfed, fe aethon ni i gwrdd â rhai o’r Cymry sy’n byw yn y ddinas. Mae’n rhaid i mi gyfaddef nad oeddwn i wedi sylweddoli pa mor gryf oedd y cysylltiad rhwng y ddwy wlad o’r blaen. Fe wnaeth hyd yn oed maer Christchurch fy synnu trwy ddymuno dydd Gŵyl Dewi hapus i fi a nghyflwyno i un o’i ymgynghorwyr – Glyn Dafydd!

Ar ôl tridiau, fe ddaeth hi yn amser i ni i ddychwelyd. Bryd hynny roedd nifer y meirw yn dal i gynyddu ac ansicrwydd mawr ynglŷn â chost ail adeiladu Christchurch ar ôl y chwalfa. Cyn gadael, roedd angen i fi alw heibio i weld Twm Pritchard. Roedd e wedi bod yn garedig iawn ar ôl i fi gyrraedd ac wedi rhoi benthyg ei ffôn symudol i fi.

“Be wy ti’n feddwl sydd ei angen ar Christchurch nawr?” gofynais i iddo. “Hyder,” medde fe yn bendant “a ddaw hynny ddim dros nos.”

Taro Naw: Seland Newydd,

Dydd Llun, Mawrth 14,

BBC Cymru ar S4C, 9.30pm

bbc.co.uk/cymru

Brwydr y bandiau

2011-03-04T00:00:00+1:00

CYN diwedd y mis bydd talent newydd Cymru yn wynebu pleidlais hynod o bwysig wrth i amryw o fandiau ifanc frwydro yn erbyn ei gilydd yng nghystadleuaeth Brwydr y Bandiau Mentrau Iaith Cymru/C2 Radio Cymru 2011.

Mae’r ymgyrch flynyddol a gynhelir ar y cyd rhwng Mentrau Iaith Cymru a Radio Cymru eisoes wedi dechrau wrth i’r bandiau ac artistiaid gystadlu yn y rowndiau rhanbarthol. Ar gyfer y rowndiau cyn derfynol bydd enwau’r bandiau buddugol o’r rowndiau rhanbarthol yn cael eu tynnu allan o het. Pleidlais gwrandawyr Radio Cymru fydd yn penderfynu pwy fydd yn cael cystadlu yn y rownd derfynol.

Bydd y rowndiau cyn derfynol a’r rownd derfynol yn cael eu darlledu’n fyw ar C2 Radio Cymru. Y rowndiau cyn derfynol ar Mawrth 29 - 31 a’r rownd derfynol nos Fercher, Mai 4.

Enillwyr y llynedd oedd Yr Angen o Abertawe. Dywedodd Dai Williams, drymiwr y band fod ennill y gystadleuaeth yn brofiad gwych. “Roedd cael sesiwn gyda Radio Cymru a chael sylw i’n caneuon ar y radio yn anhygoel,” meddai.

“Ar ôl inni ennill cawsom sawl gig ac roedd o’n hwyl cael bod yn rhan o festivals yr haf fel Cil y Cwm, Gŵyl Gardd Goll, Maes B - a byddwn yn chwarae y n Maes B eto eleni. Ar ôl y gystadleuaeth roedd pawb ar draws Cymru yn gwybod am fand bach o Abertawe, a bellach rydym yn bwriadu rhyddhau cryno ddisg.”

Mae’r wobr eleni yn well nag erioed gyda’r band buddugol yn derbyn cytundeb i recordio Sesiwn i C2 Radio Cymru; gwahoddiad i berfformio yng Ngŵyl Sŵn (Huw Stephens) 2011; perfformio ar lwyfan Pentre Ieuenctid y Sioe Frenhinol Llanelwedd a llu o gyfleoedd eraill.

Dywedodd Sian Gwynedd, Golygydd Radio Cymru: “Bob blwyddyn mae cystadleuaeth Brwydr y Bandiau yn gyfle i Radio Cymru roi sylw i’r bandiau ac artistiaid newydd gorau ar y sîn gerddoriaeth yng Nghymru. Mae hyn yn ei dro yn rhoi cyfle i’r bandiau yma gael sylw cynulleidfa ehangach - cynulleidfa genedlaethol - i’w cerddoriaeth. Mae cymaint o wefr i’w gael o glywed ymateb y band buddugol wrth iddyn nhw gael blas o’r cyfleoedd sydd ar gael i fandiau yng Nghymru. Mae’r gystadleuaeth yn agor cymaint o ddrysau i fandiau ifanc Cymru sydd yn dyheu i fod y Sibrydion, Yr Ods neu’r Elin Fflur nesaf.”

Llun: Yr Angen o Abertawe